Avia S-199 – 1/72 Konwersja (Fine Molds + AML)

Czar dzieciństwa

Tym razem poszukując kolejnego niebanalnego tematu, postanowiłem „popełnić odstępstwo” od założeń swojej kolekcji. Teoretycznie buduję maszyny z lat 1944–45, a tym razem wybór padł na samolot powojenny. Powodem była… nostalgia z dzieciństwa. Sprzątając stare pudła wpadł mi w ręce stareńki model tego samolotu z firmy Kovozávody Prostějov. Przypomniało mi się jak rzesze modelarzy, nie mając do dyspozycji żadnej alternatywy, przerabiały ów model na „prawdziwego” Messerschmitta.

W dzisiejszych czasach zrobienie niemieckiej maszyny nie stanowi już żadnego problemu, ale w drugą stronę tak łatwo już nie jest. Praktycznie każdy model Avii ma bardzo dużo wad lub jest zbyt uproszczony i wydaje się, że najlepszym wyjściem jest… przerobienie modelu 109-ki. Tak też postanowiłem zrobić, uśmiechając się z ironii losu -– nie przypuszczałem, że kiedykolwiek będę „zbrzydzał” model rasowego Bf 109. Po zebraniu materiałów i rozpoznaniu różnic między obydwoma płatowcami samolot w tej konfiguracji bardzo mi się spodobał… właśnie dlatego, że jest taki „inny”.

Budowa

Wcale nie taki łatwy temat

Za punkt wyjścia posłużył genialny model Bf 109G-6, wydany przez Fine Molds. Podczas zbierania informacji okazało się, że — inaczej jak mi się wydawało — Avia różniła się zewnętrznie od oryginału nie tylko w obszarze sinika. Czescy inżynierowie praktycznie na całym płatowcu poumieszczali dodatkowe lub przerobione panele bądź wzierniki. Dobrym przykładem jest nie tylko luk dostępu do kadłuba, ale cała rzesza wzierników na spodzie skrzydeł czy na grzbiecie kadłuba. Ponieważ przerabiany model posiadał niski statecznik pionowy, konwersja objęła jego przeróbkę. Należało dodać kawałek plastiku i oszlifować do potrzebnego kształtu nieruchomą część statecznika, natomiast za ster posłużyła oryginalna część pochodząca również z modelu Fine Molds, Bf 109G-10 — model ma dwa różne „wysokie” stery kierunku.

Oprócz rycia paneli, przeróbki objęły kabinę pilota. Elementy wyposażenia, zarówno te mniej widoczne (jak dźwignie i zegary), czy także te bardziej eksponowane (jak płyta pancerna za pilotem i odsuwana kabina wraz z prowadnicami), wymagały dodatkowej pracy. Osłona kabiny to vacu pozyskane z czeskiego modelu AML (został on później „dawcą” innych części oraz doskonałej kalkomanii).

Oczywiście najbardziej widoczną przeróbką jest okapotowanie silnika. Wbrew pozorom nie różni się kształtem pokryw w sposób istotny od oryginału. Czesi dodali charakterystyczne przetłoczenia, a część osłaniająca zbiornik oleju uległa nieznacznemu wydłużeniu i zaokrągleniu. Pod spodem zniknęła chłodnica oleju i pojawiło się nowe przetłoczenie. W tym miejscu ponownie trzeba było wstawić kawałek tworzywa sztucznego i poddać dalszej obróbce. Do wykonania reszty niezbędnych zmian z powodzeniem zastosowałem dwuskładnikową masę Milliput. Tutaj po raz kolejny niezastąpiony okazał się model AML — „ukradłem”z niego cały, przyzwoicie wykonany w technologii żywicznej zespół śmigło-kołpak.

Ponieważ model wersji Bf 109G-6 nie posiada charakterystycznych dla wersji późniejszych bąbli na górze skrzydeł, nie pozostawało nic innego jak powielić te części z modelu G-10. Przy okazji tej przeróbki do płata zostały dodane detale skrzydłowej kamery. Avie, pomimo przystosowania do kół o większych oponach, latały z kołami standardowymi. Te elementu nie stanowiły więc problemu, zmieniłem jedynie opony bieżnikowane na gładkie — pomogła szpachlówka w płynie i szlifowanie.

Pozostało poumieszczać drobne elementy na spodzie płatowca i model był gotowy do malowania.

Malowanie

Dylemat — który nudny schemat wybrać…

Atrakcyjność malowań wojennych polega na ich różnorodności i niepowtarzalności (to odnosi się zwłaszcza do maszyn niemieckich). Przyszło mi się zmierzyć z tematem jednobarwnym, czyli z założenia nudnym…

Do wyboru są w zasadzie dwa kolory podstawowe — albo poniemiecki RLM02 albo RLM82. Po odrzuceniu koloru ciemniejszego, pozostało wybrać kolor oznakowań maszyny — do wyboru są biały lub czarny kolor oznaczeń indywidualnych, oraz biały lub niebieski kolor obwódek znaków rozpoznawczych — we wszelkich możliwych kombinacjach.

Co gorsza, plansze barwne często podają mylne informacje, więc — jak zwykle — najlepiej podpierać się zdjęciami. Okazało się, że jeden ze schematów barwnych zaproponowany przez AML trafia w mój gust. Znów czeski model stał się źródłem umożliwiającym ukończenie budowy.

Całość malowania trzeba było dopełnić drobnymi elementami w kolorach czerwonym i niebieskim. Standardowo zapinki oraz wloty były pomalowane na te kolory, aby zwrócić uwagę mechaników i zapobiec przypadkowemu uszkodzeniu bądź pozostawieniu w stanie niezapiętym przed lotem.

Akcja ratunkowa

Tuż przed sesją zdjęciową gotowy model spotkała niemiła niespodzianka. Podnosząc już gotową i ukończoną Avię nie zauważyłem, że mam na jednym palcu resztki kleju cyjanoakrylowego. Rezultat okazał się opłakany — model stracił praktycznie całe oznakowanie z prawej strony kadłuba, wraz z lakierem wierzchnim. Paradoksalnie, odklejenie kalkomanii uratowało powłokę podstawową w kolorze 02. Klnąc na własną nieostrożność, postanowiłem się nie zrażać. Oznakowanie odmalowałem ręcznie precyzyjnym pędzlem, ponownie pobrudziłem uszkodzony obszar i naniosłem lakier półmatowy. Tym razem model do zdjęć łapałem przez rękawiczkę…